Cierpisz z powodu wodnistego kataru lub wręcz przeciwnie masz ciągłe uczucie zatkanego nosa? Masz napady kichania, świąd nosa, podniebienia, spojówek? A może okresowo odczuwasz duszność, masz napady kaszlu lub świszczący oddech? To może być alergia, czyli nieprawidłowa reakcja na niegroźny zazwyczaj czynnik z otoczenia. Na choroby alergiczne cierpi prawie połowa mieszkańców naszego kraju. Warto więc znaleźć przyczynę tych objawów, czyli alergeny, na które jesteśmy uczuleni. Złotym standardem w wykrywaniu uczuleń są punktowe testy skórne.
Testy można wykonywać u dzieci > 3. roku życia lub w wyjątkowych wypadkach wcześniej, kiedy możliwe jest uzyskanie minimum współpracy ze strony dziecka.
Punktowe testy skórne wykonuje się zazwyczaj na dłoniowej części przedramienia (najczęściej) lub górnej części pleców (rzadziej). Firmowe wyciągi alergenowe nanosi się w postaci kropli na skórę, odpowiednio je oznakowując. Do wprowadzenia alergenów do skóry stosuje się specjalne metalowe lancety jednorazowego użytku o ostrzu 1 mm. Wykonuje się nakłucie skóry na głębokość ok. 0,4 mm, które jest praktycznie bezbolesne i bezkrwawe. Każdy alergen wprowadza się oddzielnym lancetem. Oprócz alergenów zakłada się również tzw. kontrolę dodatnią, którą stanowi odpowiedni roztwór histaminy oraz kontrolę ujemną, będącą roztworem, który służył do sporządzenia wyciągów alergenowych. Po upływie 10 minut od nakłucia odczytuje się wynik testu z histaminą i roztworem kontroli ujemnej, dokonując pomiaru średnicy bąbla. Bąbel po histaminie powinien mieć średnicę > 3 mm, natomiast po płynie kontrolnym - < 3 mm. Oceny wyniku testów z alergenami dokonuje się po upływie 15-20 minut od nakłucia. O istotnym uczuleniu na dany alergen świadczy bąbel o średnicy większej niż bąbel kontroli ujemnej i przekraczającej 3 mm.Do najczęściej uczulających nas alergenów należą:
- roztocze kurzu domowego,
- pyłki traw,
- pyłki drzew,
- pyłki chwastów,
- sierści zwierząt,
- zarodniki grzybów pleśniowych.
Punktowe testy skórne są szczególnie przydatne w wykrywaniu uczuleń na alergeny wziewne. Można je również wykonać z alergenami pokarmowymi w przypadku podejrzenia alergii pokarmowej.
Testy wykonuje się na skórze niezmienionej chorobowo. Występowanie rozległych zmian skórnych na dłoniowej części przedramion i/lub plecach zazwyczaj uniemożliwia ich wykonanie.
Testy najlepiej wykonać w okresie, kiedy objawy alergiczne nie są zbytnio nasilone i nie jest konieczne stałe przyjmowanie leków przeciwalergicznych. W okresie 7 dni poprzedzających wykonanie testów skórnych nie powinno się przyjmować leków przeciwhistaminowych. Trudności w interpretacji wyniku testów skórnych mogą wystąpić również w przypadku leczenia lekami przeciwdepresyjnymi, kortykosteroidami oraz miejscowymi preparatami w postaci maści i kremów zawierających kortykosteroidy, środki znieczulające i tzw. inhibitory kalcyneuryny. W przypadku stosowania któregoś z tych preparatów należy zawsze przed wykonaniem testów skórnych skonsultować się z lekarzem alergologiem.
Testy najlepiej wykonać w okresie, kiedy objawy alergiczne nie są zbytnio nasilone i nie jest konieczne stałe przyjmowanie leków przeciwalergicznych. W okresie 7 dni poprzedzających wykonanie testów skórnych nie powinno się przyjmować leków przeciwhistaminowych. Trudności w interpretacji wyniku testów skórnych mogą wystąpić również w przypadku leczenia lekami przeciwdepresyjnymi, kortykosteroidami oraz miejscowymi preparatami w postaci maści i kremów zawierających kortykosteroidy, środki znieczulające i tzw. inhibitory kalcyneuryny. W przypadku stosowania któregoś z tych preparatów należy zawsze przed wykonaniem testów skórnych skonsultować się z lekarzem alergologiem.